4/1/24

Παρουσιάστηκε την Τρίτη 2 Ιανουαρίου

 στο μπαράκι του Σταθμού των Λεχαινών

 η νέα ποιητική συλλογή του Διονύση Κράγκαρη

 "Η επιείκεια των καιρών".

 

Για τη συλλογή μίλησαν οι Γιώργος Γώτης και Τάκης Λαϊνάς, ενώ ακούστηκαν ηχογραφημένα μελοποιημένα από τον Χρήστο Ντάντο ποιήματα της συλλογής, η οποία, σημειωτέον, δεν κυκλοφορεί στο εμπόριο και διανεμήθηκε δωρεάν στους παραβρεθέντες στην εκδήλωση.
 
 Η ΕΠΙΕΙΚΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ 
(κείμενο της ομιλίας του Γιώργου Γώτη στην εκδήλωση)

Ο Διονύσης Κράγκαρης έχει συνεχή παρουσία στα γράμματα και στην έκδοση
περιοδικών. Κείμενά του κοσμούν κατά καιρούς τις σελίδες πολλών εντύπων.
Μιλώντας για το πρόσφατο ποιητικό βιβλίο του θα ξεκινήσω από το πως
επιγράφεται, από τον τίτλο του που είναι: Η Επιείκεια των καιρών.
Η επιείκεια κατά μία άλλη έννοια είναι η καλοσύνη, η ανεκτική αντιμετώπιση
μιας κατάστασης. Ο καιρός, ο χρόνος, υπήρξε επιεικής με αυτά τα ποιήματα διότι
ξαναδιαβάζοντάς τα σήμερα διαπιστώνουμε ότι τους χάρισε αυτήν τη διαδρομή των
χρόνων, λόγω του ότι γράφηκαν από το 1972 έως το 1991 περίπου, όπως δηλώνεται
από τις ημερομηνίες κάποιων ποιημάτων.

Το άλλο στοιχείο της επιείκειας που έδειξαν οι καιροί προς αυτά τα ποιήματα
είναι, ότι τα εφτά πρώτα έχουν μελοποιηθεί από τον Χρήστο Ντάντο και τα έχουμε
ακούσει τραγουδισμένα οι περισσότεροι εξ ημών.
Διαβάζοντάς τα αναγνωρίζουμε τον συγγραφέα τους, ειδικά όσοι τον
συναναστρεφόμαστε. Τα διατρέχει ο ευθύβολος στοχασμός, η ειρωνική ματιά στα
συμβαίνοντα, διότι το μέγεθος της σοβαρότητας των καταστάσεων κατά έναν άλλο
λόγο μετράται και με το βάθος της ειρωνείας της ίδιας της κατάστασης.

Στα ποιήματα, ολιγόστιχα τα περισσοτερα, ο Κράγκαρης σχολιάζει ποιητικώ
τω τρόπω, αυτά που βλέπει να συντελούνται γύρω του και του κεντρίζουν το
ενδιαφέρον. Τους δίνει μία άλλη μορφή ποιητική αφηγούμενος αυτά που για τους
πολλούς περνούν απαρατήρητα. Η επαρχία και ο μικρόκοσμός της, το φυσικό
περιβάλλον που αλλάζει με υπαιτιότητα των ανθρώπων που το ενοικούν, αλλά
κυρίως η ανάγκη για έκφραση που υπαγορεύει η καθημερινή συνάφεια με τους ίδιους
ανθρώπους στους ίδιους χώρους, γέννησαν αυτά τα ποιήματα. Ενδεικτικά θα
αναφέρω το ποίημα: Τα ψηλά περήφανα δέντρα.

Έτσι λοιπόν παρακολουθούμε μια εξελισσόμενη ιστορία, μία χρονογραφία θα
έλεγα του τόπου δοσμένη με ποιητικό τρόπο. Θα μπορούσαν να ήταν
καταγεγραμμένα στις σελίδες ιδιωτικού ημερολογίου και να αφορούν αναγνωστικά
μόνο αυτόν που τα συνέγραψε. Όμως ο Κράγκαρης ως συγγραφέας κατά πρώτον
επιλέγει να εκφραστεί ποιητικά έχοντας κατεκτημένο ίδιον και αναγνωρίσιμον ύφος
από όλους όσους έχουν διαβάσει κείμενά του και δεύτερον ως πολίτης έχει άποψη
για όλα όσα γίνονται στον τόπο του παρεμβαίνοντας ενεργά.

Εδώ ίσως μερικοί να αναρωτηθούν φέρνοντας στο μυαλό τούς στίχους του
γερμανού ποιητή Φρήντριχ Χαίντερλιν όπως τους μετέφρασε στα καθ' ημάς ο έτερος
μεγάλος ποιητής Γιώργος Σεφέρης που λένε. Και οι ποιητές τι χρειάζονται σ' ένα
μικρόψυχο καιρό;. Σε μικρόψυχους καιρούς ζούμε όπου περισσεύει η έλλειψη
σθένους και μεγαλοσύνης, η ρηχότητα και η ανασφάλεια., όπου έχουμε εξοβελίσει
κάθε μορφή γεναιοδωρίας και ψυχικής δύναμης.
Για να επιστρέψω όμως και πάλι στα ποιήματα αυτού του βιβλίου θα πω ότι η
επικέντρωση και ο σχολιασμός των θεμάτων της επαρχίας διόλου δεν αφαιρούν από
την ποιητικότητά τους. Από την άλλη τους πλευρά διακρίνουμε ξεκάθαρα μιαν άλλη
όψη του ανθρώπου, αυτή του ευαίσθητου δέκτη που έχει αισθήματα, τα φανερώνει

και εκφράζεται καθημερινά ρίχνοντας μία διαφορετική ματιά, πλάγια και ευθεία στην
καθημερινή ζωή, που είναι εν τέλει, αυτή η ματιά, και λυτρωτική.
Κατά την ανάγνωσή τους θα συναντήσουμε γνώριμα και αναγνωρίσιμα
στοιχεία αυτού του τόπου, θα μας ξαφνιάσει ο υπερρεαλιστικός πολλές φορές τρόπος
σύνδεσής τους που συμβαδίζει με τον πηγαίο λυρισμό τους. Είναι ποιήματα που
συγκερνούν το παρόν με το παρελθόν και μας οδηγούν προς την κάθαρση περνώντας
μας μέσα από το χάος όπου ζούμε.

Θα μπορούσα να επεκταθώ και σε τεχνικές λεπτομέρειες αναλύοντας κάθε
ποίημα, καθώς και μεμονωμένους στίχους. Όμως ο εξοικειωμένος αναγνώστης θα
αναγνωρίσει όλα αυτά τα επί μέρους στοιχεία τους.

Για το τέλος θα απαντήσω ίσως στην απορία που γεννάται της δηλωμένης,
εκτός εμπορίου έκδοσης αυτού του βιβλίου. Μία πιθανή και εύκολη απάντηση θα
ήταν ότι σήμερα που οι κανόνες της αγοράς έχουν καταλάβει και τα προϊόντα της
πνευματικής δημιουργίας, χωρίζοντάς τα μέσα από τις στήλες εφημερίδων και
περιοδικών σε ευπώλητα και μη και η ποίηση δυστυχώς ως μη εμπορικό είδος είναι
πλήρως εξοβελισμένη, το να επιλέξει να εκδώσει κάποιος σήμερα ένα ποιητικό
βιβλίο εκτός εμπορίου, το οποίο να απευθύνεται και να το βρίσκει ο ενδιαφερόμενος
αναγνώστης, είναι και αυτό μια πράξη αντίστασης.

Γιώργος Γώτης
 
 
 
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 

Ανδρέας Φουσκαρίνης: Διονύση Κράγκαρη, Η επιείκεια των καιρών. Ποίηση. Έκδοση εκτός εμπορίου. Σελ. 68. Εικόνα εξωφύλλου Κατερίνας Γώτη. Εξώφυλλο και σελιδοποίηση Γιώργου Κοροπούλη.  Με τη φροντίδα του Γιώργου Γώτη.

Η δικαίωση της επιείκειας των αιώνων

 

Η εποχή μας είναι μία εποχή επιεικής, αρκετά επιεικής θα έλεγα, χαλαρή, όπως και να την δει κανείς, συγχωρεί και επιτρέπει τα πάντα, από την πολιτική μέχρι την πιο μικρή λεπτομέρεια της πιο αδιάφορης καθημερινότητας. Ο ποιητής το ξέρει καλά αυτό, το έχει δει και το έχει διαπιστώσει σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και κυρίως το έχει εκφράσει εδώ και δεκαετίες με τα δημοσιευμένα σε περιοδικά και εφημερίδες ποιήματά του που μόλις τώρα συγκέντρωσε ένα μέρος από αυτά σε ένα μικρό και ευσύνοπτο τομίδιο, τη φροντίδα της έκδοσης του οποίου είχαν αναλάβει από κοινού οι ποιητές Γιώργος Γώτης και Γιώργος Κοροπούλης.

Αν η προηγούμενη ποιητική συλλογή του Διονύση Κράγκαρη «Ο κάμπος απλούται επικλινής» βρισκόταν υπό τη δημιουργική σκιά του Ανδρέα Εμπειρίκου η τωρινή, που χρονολογικά προηγείται αφού περιλαμβάνει ποιήματα γραμμένα από το 1970 και μετά, είναι αφιερωμένη στον Εγγονόπουλο. Ο υπερρεαλισμός συνεπώς, με τους δύο κύριους εκπροσώπους του στην Ελλάδα, εξακολουθεί να βρίσκεται πάντα εδώ και να καθοδηγεί την ποίηση του Διονύση Κράγκαρη, από τα εφηβικά του χρόνια μέχρι σήμερα. Ένας τρόπος έκφρασης που τον χειρίζεται πολύ καλά ο ποιητής και τον οποίο δεν εγκατέλειψε ποτέ.

«Η επιείκεια των καιρών» είναι ο τίτλος του πρώτου ποιήματος που δίνει και τον τίτλο ολόκληρης της ποιητικής συλλογής. Μία εικόνα που τη βρίσκουμε σε κάθε σελίδα σχεδόν της συλλογής. Τα ποιήματα φαίνεται ότι ακολουθούν, ως ένα σημείο την πορεία της σκέψης και της ευαισθησίας του ποιητή από την πόλη στο χωριό, από το άστυ στη φύση, από την πρωτεύουσα στο γενέθλιο τόπο, όπου είναι φανερό πως νιώθει καλύτερα, απελευθερώνεται πλήρως από κάθε δέσμευση, παρόλο που η γενέτειρα και η ζωή σε αυτήν φθίνει συνεχώς, όπως συμβαίνει άλλωστε σε όλες τις επαρχίες της πατρίδας μας. Η ερημιά βασιλεύει παντού, η μοναξιά, αφού λείπουν οι άνθρωποι, τους οποίους αναζητάει συνεχώς χωρίς να τους βρίσκει πάντα στο πλευρό του, ή έστω σιμά του, η ζωή είναι δύσκολη, γεμάτη εμπόδια, πολλές φορές αξεπέραστα, όπου υποχρεωτικά βασιλεύει η σιωπή, αφού λείπουν οι άνθρωποι, με τους οποίους πασχίζει μάταια και απεγνωσμένα να επικοινωνήσει μαζί τους. Όμως ο ήλιος ανατέλλει κάθε μέρα, όπως παντού άλλωστε, πιο λαμπερός από ό,τι στην πόλη όπου δεν τον βλέπεις ποτέ, ακόμη και στα εργοστάσια και ο ποιητής μόνος, ξένος στον τόπο του, που έχει γίνει κι αυτός άξενος, περιφέρει τη θλίψη του σε έναν κόσμο που του γίνεται όλο και πιο ξένος, που ό,τι γνώριζε μέχρι τώρα φεύγει μέρα με τη μέρα και χάνεται ανεπιστρεπτί, για πάντα. Όμως παρόλα αυτά κάπου φαίνεται πως υπάρχει ένα φως και καραδοκεί η Άνοιξη και τα χελιδόνια που θα την φέρουν.

Είναι παγκοίνως γνωστό πως η ποίηση οδηγεί συνάμα και στην αυτογνωσία, μέσα από μεγάλες ή μικρές διαψεύσεις που όμως ισοδυναμούν με μία μεγάλη αλήθεια(σελίς 21 του βιβλίου). Η ζωή περνάει συνεχώς μέσα σε ατελέσφορα νυχτερινά δρομολόγια τρένων και λεωφορείων από καιρό λησμονημένα «και συ τρέχεις για το τελευταίο που φεύγει» (σελ. 25), με την αγωνία μήπως και δεν το προλάβεις. Το τελευταίο όμως πάντα το προλαβαίνει κανείς, αυτό το ξέρουν όλοι. Έτσι και η ζωή επιβεβαιώνεται από τις ατελείωτες διαψεύσεις της, ο καθένας τραβάει το δρόμο του, τον δικό του δρόμο,, μόνος και αβοήθητος, ζητάει να πιαστεί από κάπου ή από κάποιον, όμως ματαιοπονεί, κανείς δεν υπάρχει και η ελπίδα και η σωτηρία που δεν ευδοκιμούν πια στον τόπο μας και τον καιρό μας.

Και ένα χαρακτηριστικό δείγμα της ποίησης του Διονύση Κράγκαρη, το ποίημα που έχει τον παραπλανητικό τίτλο «Τσικνοπέμπτη» (σελ. 41):

Ωραία ήταν η γιορτή.

Πώς βρεθήκαμε ξανά τόσο κοντά

με άδεια μάτια.

Στο φως τυφλοί συναντηθήκαμε.

Κι η μουσική χωρίς ηχεία

μόλις που ακουγόταν απ’ το δρόμο.

Χόρευε ο καθένας στο δικό του το σκοπό

αντικριστά στο κενό που απλωνόταν.

Χέρια ζητούσαν από κάπου να πιαστούν

σε μια αγκαλιά να κυλιστούν

κατάχαμα.

Στο δρόμο νυσταγμένοι οδηγοί

περνούσαν, σαν να χόρευαν κι αυτοί

αδέσποτοι κορνάροντας. (σελ. 41).

Μέρα γιορτής, χαράς, χορού, μέρα συγκέντρωσης, συναδέλφωσης και αγάπης των ανθρώπων. Κι όμως! Κι αυτή περνάει γρήγορα, θα έλεγα αδιάφορη, μόλις σβήσουν τα φώτα, μόλις κοπάσει ο θόρυβος, ο καθένας τραβάει το δρόμο του, όπως πριν, σαν να μην μεσολάβησε τίποτα στο μεταξύ. Η μοναξιά παραμένει και δίνει τον τόνο στη ζωή.

Ο τόπος, εν τέλει, που πέρασε τα παιδικά του χρόνια είναι η μόνη πατρίδα που αναγνωρίζει ο ποιητής, ο κάθε άνθρωπος, είναι ο μόνος που επιθυμεί να βρίσκεται πάντα, παρόλες τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες που συναντάει καθημερινά, παρόλο που «ο δρόμος δεν πάει πια» (σελ. 47) «κι η απλωμένη σταφίδα δεν μας λιγώνει με το άρωμά της» (σελ. 49). Νοσταλγία και αδικαίωτα όνειρα όπως στις «αλυκές του χάους» (σελ. 65).

 

 (από το ηλεκτρονικό περιοδικό περί ου)


27/12/23

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΦΡΑΓΜΑ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΕΚΔΗΛΩΣΗ - ΤΡΙΤΗ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024, ΩΡΑ 8ΜΜ,ΣΤΟ ΚΑΦΕ ΟΣΕ ΛΕΧΑΙΝΩΝ


Σας καλούμε την Τρίτη 2 Ιανουαρίου 2024, ώρα 8:00 μμ, στο Καφέ-ΟΣΕ Λεχαινών στην παρουσίαση της νέας ποιητικής συλλογής του Διονύση Κράγκαρη "Η επείκεια των καιρών".

Πρόκειται για μια ιδιωτική έκδοση εκτός εμπορίου, η οποία το βράδυ της εκδήλωσης θα διανεμηθεί δωρεάν στους παρισταμένους. 

Στην εκδήλωση αυτή θα ακουσθούν ποιήματα της συλλογής μελοποιημένα από τον Χρήστο Ντάντο.